Płyn do płukania jamy ustnej – jak wybrać?

Płyny do płukania jamy ustnej są ogólnodostępnym uzupełnieniem codziennej higieny jamy ustnej, ale nie każdy z nich korzysta. Niektórzy sądzą, że są zbędnym wydatkiem i nie warto ich stosować. Jednak na rynku istnieje wiele rodzajów płynów, które dają różne efekty. Dlatego łatwo znaleźć taki, który będzie odpowiedzią na nasze potrzeby. Jakie korzyści przynosi stosowanie płynów do płukania jamy ustnej? Odpowiedź na to pytanie znajdziesz w poniższym artykule.

Płyny do płukania jamy ustnej – za i przeciw

Stosowanie płynów do płukania jamy ustnej jest powszechnie polecane przez dentystów. Zdecydowanie mają one wiele zalet. Jednak należy pamiętać, że jak niemal wszystko posiadają pewne wady. Warto się zapoznać z argumentami przemawiającymi na korzyść, jak i niekorzyść płynów do płukania jamy ustnej, by podjąć świadomą decyzję o ich stosowaniu.

Zalety płynów do płukania jamy ustnej:

• dodatkowe oczyszczanie jamy ustnej – szczoteczka do zębów nie jest w stanie dotrzeć w trudno dostępne miejsca. Płyn do płukania jamy ustnej stanowi dobre uzupełnienie higieny jamy ustnej, ponieważ dotrze do miejsc niedostępnych dla szczoteczki i oczyści je. Pamiętajmy jednak, że płukanie jamy ustnej nie zastąpi szczotkowania zębów;
• pozytywnie wpływa na zdrowie dziąseł – gromadzące się bakterie mogą powodować podrażnienia i stany zapalne w jamie ustnej w tym dziąseł. Te z czasem przekształcają się w chorobę przyzębia. Samo mycie zębów niestety nie chroni ich wystarczająco przed nadmiernym gromadzeniem się szkodliwych bakterii. Natomiast płyn do płukania skutecznie je redukuje;
• zmniejszenie uczucia nadwrażliwości– regularne stosowanie płynu do płukania jamy ustnej może pomóc osobom z nadwrażliwością zębów i dziąseł, zmniejszając dolegliwość;
• ochrona przed próchnicą – to bakterie są przyczyną rozwoju próchnicy. Antybakteryjne płyny do płukania jamy ustnej zabijają bakterie bytujące w jamie ustnej, co zapobiega rozwojowi próchnicy;
• zapobieganie tworzeniu się płytki nazębnej – płytkę nazębną tworzą bakterie. Stosowanie płynów pomaga w usuwaniu bakterii, co zapobiega jej odkładaniu się na zębach;
• wzmocnione szkliwo – niektóre płyny zawierają składniki, które wzmacniają szkliwo zębów;
• świeży oddech – płyny do płukania jamy ustnej pomagają utrzymać świeży oddech, zwłaszcza gdy użyjemy ich po intensywnie pachnącym posiłku.

Wady płynów do płukania jamy ustnej:

• długotrwałe stosowanie płynów z alkoholem może mieć negatywny wpływ na tkanki miękkie w ustach i powodować suchość błony śluzowej. Na szczęście na rynku do codziennego stosowania dostępne są także płyny bez alkoholu

Rodzaje płynów do płukania jamy ustnej

W zależności od naszych potrzeb na rynku możemy znaleźć płyn do płukania jamy ustnej, który spełni nasze oczekiwania.

Podział płynów do płukania jamy ustnej ze względu na działanie

Płyny do płukania jamy ustnej można podzielić ze względu na ich działanie. W sklepach, drogeriach i aptekach znajdziemy płyny:

• antybakteryjne,
• redukujące płytkę nazębną,
• przeciwpróchnicze,
• wybielające zęby,
• przeciwzapalne,
• przeciwgrzybicze.

W płynach do płukania jamy ustnej możemy znaleźć między innymi:

• chlorheksydynę, która ma właściwości przeciwzapalne, przeciwgrzybicze i antyseptyczne, zmniejsza również płytkę nazębną,
• olejki eteryczne (np.: mentol i tymol), o właściwościach antybakteryjnych i odświeżające,
• fluorek, który zwalcza próchnice i wzmacnia szkliwo,
• nadtlenek wodoru wybielający zęby,
• chlorek cetylopirydyny, który zabija bakterie i pomaga zwalczyć nieświeży oddech.

Dla kogo płyn do płukania jamy ustnej?

Płyny do płukania jamy ustnej są ogólnie dostępnymi produktami, które stanowią idealne uzupełnienie podstawowej higieny jamy ustnej. W zależności od potrzeb każdy znajdzie płyn, który pozytywnie wpłynie na zdrowie jego jamy ustnej.

Chociaż płyny są dla wszystkich, istnieje pewna grupa osób, dla której ich stosowanie jest szczególnie wskazane. Mowa tutaj między innymi o osobach noszących aparaty ortodontyczne, protezy oraz implanty. W ich przypadku zachowanie odpowiedniej higieny jamy ustnej jest utrudnione. Także osoby, które mają niewyleczone wady zgryzu, np. stłoczenie zębów, powinny zwrócić szczególną uwagę na higienę jamy ustnej. Nieprawidłowe ułożenie zębów uniemożliwia dokładne ich oczyszczenie przy użyciu szczoteczki i nici dentystycznej. Dlatego warto przepłukiwać jamę ustną płynem, który dodatkowo oczyści zęby, zwłaszcza w trudno dostępnych miejscach.

Wskazania do używania płynów do płukania jamy ustnej

Używanie płynów do płukania jamy ustnej jest wskazane również, gdy jesteśmy w trakcie leczenia implantologicznego oraz periodontologicznego, by zachować odpowiednią higienę jamy ustnej.

Osobom z grzybicą jamy ustnej, zaleca się stosowanie płynów z chlorheksydyną jako dodatek do leczenia preparatami przeciwgrzybicznymi.

Powinniśmy jednak zwrócić uwagę na skład i przeznaczenie używanego przez nas płynu. Dobrze, jeśli ich skład będzie zbilansowany, a ich efektywność potwierdzona klinicznie, jak np. w przypadku płynów do płukania Eludril.

Płyn do płukania jamy ustnej a aparat ortodontyczny

Osoby noszące aparat ortodontyczny powinny zwrócić szczególną uwagę na higienę jamy ustnej. Noszenie aparatu sprzyja tworzeniu się biofilmu (odkładania się płytki nazębnej), zarówno na nim jak i na powierzchni zębów. Z tego względu zachowanie odpowiedniej czystości jamy ustnej jest utrudnione. Osoby leczące się ortodontycznie są bardziej narażone na rozwój próchnicy, zapalenie dziąseł i demineralizację szkliwa.

Standardowo odkładający się biofilm usuwa się mechanicznie podczas szczotkowania zębów i przestrzeni międzyzębowych. W przypadku osób noszących aparat ortodontyczny samo mycie zębów nie wystarczy. Dlatego zaleca się stosowanie płynów do płukania jamy ustnej wykazujących działanie antybakteryjne, które dodatkowo oczyszczą zęby z płytki nazębnej. Szczególnie polecane są te z chlorheksydyną. Korzystne efekty zaobserwowano również po stosowaniu preparatów zawierających lub uwalniających fluor. Idealny płyn dla osób z aparatem powinien także wzmacniać szkliwo i minimalizować występowanie stanów zapalnych. Do takich należy płyn Eludril CARE.

Płyny do płukania jamy ustnej dla dzieci

Nie tylko dorośli mogą stosować płyn do płukania jamy ustnej. Producenci wyszli naprzeciw także dzieciom, które również powinny dbać o higienę jamy ustnej oraz budować odpowiednie nawyki, które zapunktują w dorosłym życiu.

Płyny dedykowane dzieciom są zdecydowanie delikatniejsze od tych dla dorosłych. Nie zawierają alkoholu, a stężenie składników aktywnych jest odpowiednio mniejsze. Dodatkowo mają smak, który jest przyjemny dla dzieci, często owocowy, np. truskawkowy lub malinowy.

Warto pamiętać, że dzieci powinny korzystać z płynów do płukania jamy ustnej, dopiero gdy ukończą 6. rok życia. Wówczas dziecko potrafi już dokładnie wypłukać jamę ustną i wypluć płyn bez jego połykania. W szczególnych przypadkach dentysta może zalecić stosowanie płynu u młodszych dzieci.

Literatura

• Pasich E. i in. Mechanizm i czynniki ryzyka powstawania biofilmu bakteryjnego jamy ustnej. Postepy Hig Med Dosw 2013; 67: 736-741
• Sender-Janeczek A. i in. Miejscowe zastosowanie antyseptyków i antybiotyków w leczeniu przewlekłego zapalenia przyzębia – przegląd piśmiennictwa. Dent. Med. Probl. 2007, 44, 3, 396–402.
• Petkowicz B. i in. Kandydoza jamy ustnej. Gerontologia Polska 2006, tom 14, nr 4.
• Ouhayoun J.P. Penetrating the plaque biofilm: impact of essential oil mouthwash.
• https://doi.org/10.1034/j.1600-051X.30.s5.4.x
• https://www.milltowndental.com/blog/pros-and-cons-of-mouthwash/
• https://www.ada.org/en/member-center/oral-health-topics/mouthrinse
• http://www.palatinepediatricdentist.com/blog/2017/10/06/is-mouthwash-safe-for-my-child/